Stypendium socjalne ma prawo otrzymywać student znajdujący się w trudnej sytuacji materialnej. Sytuację tę określa się na podstawie dokumentów o osiągniętych dochodach w ostatnim roku podatkowym w rodzinie studenta (zaświadczenie z Urzędu Skarbowego o dochodzie oraz inne załączniki).
Próg dochodu nie może przekroczyć kwoty 1.570,50 zł (netto) na osobę w rodzinie (od roku akademickiego 2024/2025 próg dochodu stanowi 45% wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego od dnia 1 stycznia roku poprzedzającego rok akademicki, na który przyznawane jest stypendium socjalne).
Rektor albo komisja stypendialna lub odwoławcza komisja stypendialna odmawia przyznania stypendium socjalnego studentowi, którego miesięczny dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty określonej w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (obecnie – 600 zł netto, od 1 stycznia 2025 r. – 823 zł netto), jeżeli nie dołączy do wniosku o przyznanie stypendium socjalnego zaświadczenia z ośrodka pomocy społecznej o sytuacji dochodowej i majątkowej swojej i rodziny (treść zaświadczenia wydanego na wniosek studenta zależy od informacji o sytuacji materialnej studenta i jego rodziny posiadanych przez ośrodek pomocy społecznej. Zaświadczenie to może zawierać informacje m.in. o źródłach i wysokości dochodów, stanie majątkowym studenta i członków jego rodziny, przyznanych rodzinie świadczeniach, o których mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Ośrodek pomocy społecznej wydaje zaświadczenie o sytuacji dochodowej i majątkowej studenta i jego rodziny na podstawie aktualnych, ewentualnie ostatnich posiadanych informacji o beneficjentach pomocy społecznej. Dostarczone przez studenta zaświadczenie jest dodatkowym środkiem dowodowym, podlegającym ocenie przez organ przyznający stypendium).
W przypadku gdy organ ten nie ma dostępu do informacji o sytuacji dochodowej i majątkowej studenta i jego rodziny, np. z powodu nieubiegania się rodziny o świadczenia z pomocy społecznej, nie może wydać studentowi zaświadczenia o treści określonej w art. 88 ust. 4 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym. W przypadku, gdy ośrodek pomocy społecznej odmówi studentowi wydania zaświadczenia albo wyda zaświadczenie zawierające informację, że rodzina nie ubiegała się lub nie korzysta z pomocy społecznej, zastosowanie znajdzie art. 88 ust. 5 ww. ustawy, zgodnie z którym studentowi może być przyznane stypendium socjalne, jeżeli wykaże on, że przyczyny niedołączenia do wniosku o przyznanie stypendium socjalnego zaświadczenia o sytuacji dochodowej i majątkowej studenta i jego rodziny były uzasadnione oraz udokumentuje źródła utrzymania rodziny w sytuacji braku lub bardzo niskich dochodów wykazanych we wniosku o przyznanie stypendium socjalnego.
Stypendium socjalne może zostać zwiększone znajdującemu się w trudnej sytuacji materialnej studentowi studiów stacjonarnych z tytułu zamieszkania w domu studenckim lub w obiekcie innym niż dom studencki (również z niepracującym małżonkiem lub dzieckiem studenta), jeżeli codzienny dojazd z miejsca stałego zamieszkania do uczelni uniemożliwiałby lub w znacznym stopniu utrudniał studiowanie.
Zgodnie z obwieszczeniem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 21 września 2023 r. przeciętny dochód z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego wyniósł w 2023 r. 5.451 zł (jest to dochód roczny).
Ustalenie składu rodziny – wyjaśnienie:
Definicję składu rodziny studenta zawiera ustawa – Prawo o szkolnictwie wyższym, która w art. 179 ust. 4 stanowi, że przy ustalaniu wysokości dochodu uprawniającego do ubiegania się o stypendium socjalne uwzględnia się dochody osiągane przez:
a) studenta;
b) małżonka studenta, a także będące na utrzymaniu studenta lub jego małżonka dzieci niepełnoletnie, dzieci
pobierające naukę do 26. roku życia, a jeżeli 26. rok życia przypada w ostatnim roku studiów, do ich ukończenia, oraz dzieci niepełnosprawne bez względu na wiek;
c) rodziców, opiekunów prawnych lub faktycznych studenta i będące na ich utrzymaniu dzieci niepełnoletnie, dzieci pobierające naukę do 26. roku życia, a jeżeli 26. rok życia przypada w ostatnim roku studiów, do ich ukończenia, oraz dzieci niepełnosprawne bez względu na wiek.
Jest to katalog wyczerpujący, wskazany w Ustawie, w związku z powyższym Uczelnia, nawet w wyjątkowych przypadkach nie może uwzględnić innych osób przy badaniu sytuacji materialnej studenta np. babci, dziadka, dalszych krewnych, rodziców małżonka studenta, ojca dziecka studentki, z którym pozostaje w związku faktycznym.
Student może ubiegać się o stypendium socjalne bez wykazywania dochodów osób, o których mowa powyżej
Student, który nie prowadzi wspólnego gospodarstwa domowego z żadnym z rodziców, opiekunów prawnych lub faktycznych i potwierdzi ten fakt w oświadczeniu oraz jeżeli spełnia co najmniej jeden z następujących warunków:
- ukończył 26. rok życia;
- pozostaje w związku małżeńskim;
- ma na utrzymaniu dzieci niepełnoletnie, dzieci pobierające naukę do 26. roku życia, a jeżeli 26. rok życia przypada w ostatnim roku studiów, do ich ukończenia, oraz dzieci niepełnosprawne bez względu na wiek;
- osiągnął pełnoletność, przebywając w pieczy zastępczej;
- posiada stałe źródło dochodów i jego przeciętny miesięczny dochód w poprzednim roku podatkowym oraz w roku bieżącym w miesiącach poprzedzających miesiąc złożenia oświadczenia o nieprowadzeniu wspólnego gospodarstwa domowego z żadnym z rodziców, opiekunów prawnych lub faktycznych, jest wyższy lub równy 1.396 zł.