Szkielet kości ręki (łac. ossa manus) składa się z 27 kości. Dzielimy go na kości nadgarstka, śródręcza i palców. Ich zadaniem jest umożliwienie człowiekowi chwytanie i dotykanie.
Nadgarstek
Nadgarstek (carpus) składa się z ośmiu małych kosteczek ułożonych wzdłuż w dwóch równoległych do siebie szeregach. W szeregu bliższym licząc od strony promieniowej do łokciowej znajdują się:
- kość łódeczkowata (os scaphoideum),
- księżycowata (os lunatum),
- trójgraniasta (os triquetrum)
- grochowata (os pisiforme).
Szereg dalszy (idąc w tym samym kierunku) tworzą kolejno:
- kość czworoboczna większa (os trapezium),
- czworoboczna mniejsza (os trapezoideum),
- główkowata (os capitatum)
- haczykowata (os hamatum).
Kości nadgarstka są ułożone w taki sposób, że ich powierzchnia grzbietowa jest wypukła, a powierzchnia dłoniowa – wklęsła.
Śródręcze
Śródręcze (metacarpus) stanowi pięć długich kości (ossa metacarpalia), które łączą się z kośćmi nadgarstka oraz z odpowiadającymi im paliczkami bliższymi. Każda z nich składa się z trzonu, końca bliższego, czyli podstawy i końca dalszego, czyli głowy.
Kości palców ręki
Kości palców ręki (ossa digitorum manus) składają się z paliczków. Palce od drugiego do piątego posiadają po trzy paliczki: bliższy, środkowy i dalszy (phalanx proximalis, phalanx media et phalanx distalis), natomiast kciuk nie posiada paliczka środkowego. Jak każda kość długa, paliczek składa się z trzonu i dwóch końców.
Wszystkie palce ręki mają również swoje nazwy:
- I – kciuk (pollex),
- II – palec wskazujący (index),
- III – palec środkowy (digitus medius),
- IV – palec serdeczny lub obrączkowy (digitus annularis)
- V – palec mały (digitus minimus)
Kości ręki tworzą skomplikowaną konstrukcję i uszkodzenie nawet najmniejszego elementu prowadzi do dysfunkcji całej dłoni. Jakie dolegliwości i urazy mogą być najczęściej diagnozowane w przypadku kości ręki?
- zwichnięcie
- podwichnięcie
- złamanie
- nadłamanie
- skręcenie
- choroby zwyrodnieniowe
- stany zapalne
- uszkodzenia mechaniczne
Schorzenia, urazy mogą dotyczyć:
- stawów międzypaliczkowych
- stawu promieniowo – nadgarstkowego
- stawu nadgarstkowo – śródręcznego kciuka
Jeżeli chodzi o staw promieniowo – nadgarstkowy to najczęstsze dolegliwości spowodowane są urazami. Natomiast w przypadku zmian na tle zwyrodnieniowych na powierzchni kości tworzą się drobne guzki, które można wyczuć nawet przez skórę. Do najczęściej diagnozowanych należą guzki Boucharda i guzki Heberdena. Leczenie urazu czy choroby kości ręki jest oczywiście uzależnione od rodzaju dolegliwości. Jednak każda diagnostyka opiera się nie tylko na wstępnym wywiadzie przeprowadzonym przez ortopedę lub chirurga, przy pełnej diagnostyce konieczne jest również wykonanie badania USG, rentgen. W przypadku złamań w większości przypadków konieczne jest założenie gipsu, przy zwichnięciu może być również wymagane usztywnienie.
A. Bochenek, M. Reicher, Anatomia człowieka. Tom I. Anatomia ogólna, kości, stawy i więzadła, mięśnie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL,
