Alergia oznacza nadwrażliwość – nadmierną reakcję organizmu przy kontakcie z alergenami (np. bakteriami, wirusami, środkami chemicznymi, pokarmami, lekami, itp.) Jest chorobą cywilizacyjną XXI wieku. Niemożliwe jest trwałe i całkowite wyleczenie alergii.
Czym jest alergia
Alergia jest niewłaściwą reakcja układu odpornościowego człowieka na alergeny, które dosyć licznie występują w środowisku.
Dolegliwość ta uważana jest za najczęściej występującą we współczesnym świecie. U zdrowych osób alergeny nie powodują żadnych objawów ani uczulenia. Układ odpornościowy odpowiedzialny jest za kontrolowanie, czy obce cząsteczki mogą negatywnie wpłynąć na zdrowie i podejmuje ewentualne działania, aby chronić organizm. Najczęściej występującymi alergenami w Polsce są:
- cytrusy,
- pyłki roślin (np. traw/drzew),
- sierść psa lub kota,
- kurz domowy,
- jad pszczół,
- jajka,
- ryby,
- orzechy,
- krowie mleko.
Alergię mogą wywoływać również leki, takie jak środki przeciwbólowe czy penicylina. Istnieje pewien podział alergenów wziewnych, który ma związek z czasem oddziaływania na organizm, dlatego możemy mówić o alergenach:
- całorocznych (np. uczulenie na kurz domowy),
- sezonowych (np. alergia na pyłki roślin, która pojawia się w określonej porze roku). rodzaje alergii
Alergiczny nieżyt nosa
Alergiczny nieżyt nosa, znany również jako katar sienny – jest to ostry, alergiczny katar nosa, który występuje głównie wiosną lub latem; powodują go pyłki niektórych roślin oraz grzyby i ich zarodniki. Objawia się:
- swędzeniem nosa,
- swędzeniem ścian gardła oraz oczu,
- napadami kichania,
- wyciekaniem z nosa wodnistej wydzieliny,
- łzawieniem oczu.
Uczulenie prowadzące do kataru niesezonowego najczęściej wywołują roztocza kurzu domowego, sierść zwierząt domowych oraz zarodniki pleśni.
Niektóre typy pokrzywki – na skórze pojawiają się bąble pokrzywkowe (efekt wydzielania histaminy), którym często towarzyszy nieznośny świąd.
Wstrząs anafilaktyczny
Występuje nagle i polega na zaburzeniach ze strony licznych narządów. Może pojawić się w wyniku kontaktu krwi z obcym białkiem (np. białkiem surowicy przetaczanej krwi) lub po zjedzeniu czegoś, na co dana osoba jest uczulona (np. orzeszków ziemnych). Pojawia się wtedy:
- gwałtowne uczucie niepokoju,
- ból głowy,
- uczucie kołatania w klatce piersiowej,
- osłabienie,
- swędzenie w gardle,
- wymioty,
- pokrzywka skórna.
W przebiegu ciężkiej postaci alergii może dojść do utraty przytomności oraz zapaści. Jest to stan będący bezpośrednim zagrożeniem życia i musi być leczony w szpitalu!
Alergia pokarmowa
Alergia pokarmowa występuje najczęściej u dzieci. Najczęściej przyczyną jest uczulenie na białka mleka krowiego, a właściwie jego składniki:
- laktobetaglobulinę,
- laktoglobulinę,
- kazeinę.
Objawy alergii często ustępują samoistnie – dopóki to jednak nie nastąpi, konieczna jest eliminacja czynnika uczulającego z codziennej diety. Alergia pokarmowa może objawiać się w sposób łagodny – występują wówczas wzdęcia, okresowe wymioty i/lub biegunki. W cięższych przypadkach może natomiast przypominać ostre zatrucie.
Jak przebiega proces alergiczny
Pierwsze zetknięcie organizmu z alergenem powoduje, że zaczyna on wytwarzać przeciwciała IgE i staje się gotowy do wyprodukowania dużej ilości immunoglobin odpornościowych. Przeciwciała mają zdolność rozpoznawania cząsteczek, które znajdują się w naszym organizmie, np. elementów pleśni obecnych w powietrzu. Odbierają ją jako cząsteczkę obcą i zagrażającą organizmowi i z tego powodu rozpoczynają proces ich niszczenia. Organizm chcąc bronić się przed inwazją negatywnych cząsteczek ulega stanowi zapalnemu, objawiającemu się np. obrzękiem i wysypką.
‼️Kolejny kontakt z alergenem może prowadzić nawet do wstrząsu anafilaktycznego, którego najczęstszym objawem jest szybko pojawiający się rumień, katar i zatkanie nosa, wysypka, zaczerwienie skóry, opuchlizna lub bąble. U niektórych pacjentów reakcja alergiczna kończy się ostrym bólem brzucha i biegunką. Należy pamiętać, że wstrząs anafilaktyczny bywa bardzo niebezpieczny, ponieważ dochodzi do natychmiastowego spadku ciśnienia i tym samym zagrożenia życia.
Reakcje immunologiczne
Reakcje immunologiczne możemy podzielić na:
typ I – występujący natychmiastowo, anafilaktyczny (objawy występują już po 15-20 minutach),
typ II – cytotoksyczne,
typ III – pośrednie (kompleksów immunologicznych); występuje po około 6-12 godzinach,
typ IV – komórkowe (próba tuberkulinowa przeprowadzana przed szczepieniem na gruźlicę).
Pozostałe objawy pojawiające się w przebiegu alergii to:
- katar,
- duszności,
- kichanie,
- zaczerwienienie i swędzenie oczu,
- łzawienie oczu,
- opuchlizna,
- kaszel.
